Mehmet'in anlayamadığı neymiş?

Eyüp Can Hürriyet'e yazmış...(Bayram nedeniyle Referans çıkmayınca tabii, haberin elde 'patlamaması' için olmalı)

Konu Devlet Bakanı Mehmet Şimşek.

Bakan Şimşek, uzun bir süre eleştiri yağmuruna tutuluyordu. Teknisyen niteliği olan bir kişi idi.
Kendisinin bu noktaya gelmiş olması da bir başarı öyküsü idi. Ama iş siyasete gelince, o teknik adamın, gereğini yapmasını bekliyorsunuz. Neyse, hepimizin bildiği gibi Mehmet yapamadı.

Eyüp Can'ın yazısından anlaşılıyor ki; Mehmet, kendini ifade etmek istemiş. Bildiğimiz kadarıyla bu yazıda ifade edilenler tekzip edilmedi. Görünmeyen kaynak olarak aslında 'Mehmetin dediği' şu; "Ben aslında iyi biriyim. Siyasete girdik. Ama işler tekniği bilmekle olmuyormuş. Başbakan'ın kafasında başka öncelikler varmış. Ben gerekeni söyledim, uyardım, ama fırça yedim, 'Meselenin bir de siyasi boyutu var Mehmet. Sen siyasetten anlamazsın' denildi"....
Tamam da, kime ne yararı var?
Bu kadar zaman boşa gitti.
Biz de soralım o zaman Mehmet'e; istifa müessesesi diye bir şey var Mehmet. Hiç duymuş muydun?
Bir başarı öyküsü nasıl böyle heder edildi?
Biz de anlayamadık, sen anladın mı Mehmet?

Sözün de yetersiz kaldığı enstantaneler vardır...

Çin'in önemli birçok yerini dolaştım. Ama içimde ukde kalan bir şey vardı; Xian (Şian) kentinde bulunan 'Terracotta savaşçıları'nı görmek...

(fotoğrafı büyütmek için üzerine tıklayınız)

Öyküsü şöyle; 1974'de bir çiftçi artezyen kuyusu açarken tesadüfen kilden yapılmış bir ordunun ilk parçalarını bulur. Çin'in ilk imparatoru Qin Shi Huang'ın ölümünden sonra (MÖ 210) onu koruması için kilden askerler, atlar ve silahlar yapılmıştır. Sayısı da 10 bini bulur. 2200 Yıl toprak altında bulunan bu kilden ordu günyüzü ile tanışır. Muhteşem bir şey...

İşte dün şu sitede aşağıdaki fotoğrafı gördüm; sözün yetersiz kaldığını düşündüm...

Ticari zeka diye ben buna derim...

Neden bahsediyoruz?

Bir filmden. Bir Türk filminden: Issız Adam'dan bahsediyoruz.

Tabii ki işin sanat boyutu var; beğeniriz, beğenmeyiz. Ama nihai olarak gişe başarısına bakılmaz mı? Yapımcı ve yönetmen ne ile ilgilenir? Tabii ki gişe başarısı...

Issız Adam, 1 milyon seyirciye koşuyor...

Peki bu başarı nasıl yakalanabiliyor?

Bu işi küçümsediğimiz, basit bir ticari mantık yürütüldüğünü iddia ettiğimiz, dar bakışla analiz ettiğimiz akla gelmesin. Filmi izleyen biri olarak kapıldığımız hissiyat buydu, ne yapalım...

Filmin konusunu izleyenler biliyor. Bilmeyenler de başka yerden okur.

Filmin sonunda kadınların çoğunun ağladığına tanık oldum. Hissiz bir erkek olduğumu düşünmeyin, ben ağladım mı? Hayır. Hissiyatım şu idi; kentli kadınlar arasında (hatta kasabalarda bile) kalbi kırık olanların sayısı azımsanmayacak kadar çok. "Kıymetim bilinmedi" biçiminde bir özete sahip duygular, gözyaşı olup damlıyordu tabii ki...

Kadınları etkileyecek, onları sinema salonlarına sokacak bir tema, ki bunun medya kanalıyla kamuoyuna iyi duyurulduğunu düşünüyorum, gişe başarısı olasılığını yükseltiyor.

Sadece bu film değil, sinemamızda 'kırık kalp' öyküleri her zaman satar. Şarkılar da...

ABD 'resmen' resesyonda...

Deniz Gökçe yazılarında ısrarla "ABD resesyon yaşamayacak" diye tutturmuştu. Hatta '12 yıl ABD'de yaşamış olmayı' da bu iddiasına önemli bir analiz gücü kattığını da düşünüyordu. Bu süreçte aklı başında ve soğukkanlı bir iktisatçı olarak gördüğümüz Osman Ulagay'a (Cumhuriyet'teki yazılarıyla hangimizin ekonomi nosyonunda katkısı yoktur acaba?) da dokundurmuştu. O da, "ben zamanı gelince sana yanıtımı vereceğim" tarzından bir yazı döktürmüştü. Öyle ya, NBER bu konuda tescil makamı idi. Onların açıklaması beklenmeliydi.
Bugün bu açıklama geldi.
ABD, 2007 son çeyrekten itibaren resesyonda imiş.
İyimserlik, kötümserlik ve gerçekçilik...
Kimseyi iyimserlik ya da kötümserlikle suçlamam.
Ama biri bana "gerçekçilikten uzaksın" deseydi, takkemi önüme alıp düşünürdüm...

Zartiki zirtov...

(Haberin içeriğini idrak etmek için, başlığımız hızlı biçimde ve içinizden tekrarlanmalıdır.)
Kriz bu, herşeye muktedir.
İşte şu habere bakılırsa, Malthus'un kemikleri sızlayacak bu gidişle...

Sendikasyonda 'yol ve hava' durumu

Küresel krizde ekim ayında dünyayı sarsan dalgalanmadan sonra ilk sendikasyon yenilemesi TEB tarafından yapıldı.
TEB, geçen yıl bir yıl vadeli olarak sağladığı 240 milyon EUR miktarındaki sendikasyonu, bu yıl yine bir yıl vade ile 140 milyon EUR ve 60 milyon USD (iki dilimli) olarak sağladığını ilan etti.
Yeniden çevirme oranı kabaca yüzde 80.
Bu sendikasyonda dikkatimi çekenler;
1. En başta, bu sendikasyonun BNP Paribas tarafından liderliğinin yapılmış olması. Yani bankanın uluslararası nitelikli sahibi yapmış. Bu yıl bunun iletişimi fazla yüksek tondan olmamış.
2. Maliyeti: geçen yıl Euribor+0.30 baz puanmış, bu yıl Euribor+yüzde 2 olmuş.
3. EUR cinsinden olarak bakılırsa, çevirme oranı yüzde 60.
4. Uluslararası sahipliğe sahip bir bankanın sendikasyon 'fotoğrafı' ve başarısı bu. Bunun anlamı, işler o kadar da kolay olmayacak demek.

Kıyma Kuyruğu?

Doğru görüyorsunuz. Kedi kuyruğundan değil, kıyma kuyruğundan bahsediyoruz.
Yıl 1978, enflasyonun patladığı yıl; Ankara'da Kızılay'da, o dönemler (belki şimdi de) 'gökdelen' olarak bilinen Emek İşhanı'nın altında Gima mağazası vardı. Cebeci'ye giden yola bakan tarafta yer alırdı. Bakanlıklara giden yola bakan tarafta ise 'Ankaralıların buluşma noktası' olan Kızılay Postanesi (PTT) yer alırdı.
Gima o yıllarda devlet işletmesidir. Orada, her öğlen mağaza kapanır, çalışanlar yemeğe giderdi. 13.30 gibi açılırdı. Market, Süper Market diye bilinen 'bakkal irileri' daha yoktu. O yüzden Gima 'eşsizdi'!
İşte bu Gima'nın bir özelliği de alt katta yer alan kasap reyonunda ucuza kıyma ve et satışının yapılmasıydı. Et Balık işletmesinden (bilmeyenle için not: Devlet işletmesiydi) gelen et ve kıymalar karton (yumurta kartonlarının dokusundan) kalıplar içinde satılırdı.
İşte bu et ve kıymalar 13.30'da satışa sunulur, 'kapanın elinde' kalırdı. O yüzden, 13.30'da mağaza kapısı açıldığında, reyona doğru 'tazı koşusu' gibi bir sahneye tanık olunurdu. Ben genç olduğumdan ilk sıraları kapardım tabii ki.
Bu 'tazı koşuları' tabii ki istenmeyen yaralanmalara, düşmelere, kavgalara yol açıyordu.
Bir defasında, Gima'nın kalın camdan yapılmış kapısı ve yan blok tuzla buz olmuştu. Kimse tındı mı derseniz? Hayır.
"Bu nereden aklına geldi yahu?" diyenlere de, şuradan aklıma geldi diyorum...
"İndirim sezonun ilk günü olması, mağaza çalışanları için çok yorucu geçmesi nedeniyle siyah cuma adı verilen günde, sabahın erken saatlerinde izdaham yaşandı. Long Island'taki Wal-Mart mağazasında 34 yaşındaki personel kapların açılmasıyla içeri girmeye çalışan yaklaşık 200 kişilik kalabalığın ayakları altında ezildi.
Sabah 5 sularında gerçekleşen olayda şahitler mağaza görevlisinin yere düştüğünün kalabalığın aldırış etmeden düşen adamın üzerine basarak içeri girdiklerini söylediler. Hastaneye yetiştirmeye çalışılan personel saat 6 sularında hayatını kaybetti."

"Bekara karı boşamak..."

2002 Yılında Arjantin borçların üzerine yatınca, bizde de 'sol görünümlü' iktisatçılar "Biz de borçların üstüne yatalım, moratoryum ilan edip konsolidasyona gidelim" çığlıkları atmışlardı. Oysa 'kazın ayağı' öyle olmadı. Arjantin tarihinin en hızlı yoksullaşması ile yüz yüze geldi. Yoksulluk oranı hızla arttı.

Bana kimse bir-iki yıllık yüksek büyüme oranı gösterip, "baaak ne oldu" demesin. Çukura düşüp de 30 santim zıplasınız ne olacak ki?

İşte bizim 'sol görünümlü' iktisatçılarımızın son dönem 'ilahlarından' biri de Venezüela'nın lideri Chavez idi. "Helal olsun, nasıl da ABD'ye posta koyuyor" diye göğüs kabarmaları falan izledik.

Evet "ne oldum" değil, "ne olacağım" demeliymiş. Venezüela'daki geçen günkü seçimlerden sonra, bugün Soli Özel'in şu yazısı çok güzel bir derleme ve yorumlama içeriyor.

'Turk ish-i Democracy'

Guns N' Roses yeni albümü çıktı. Tabii hemen de 'aksiyon' geldi...

Şu haberi görünce, aklıma Türkiye geldi tabii ki. Herhangi bir kitabın ya da kasetin yasak olduğu günleri anımsadım. En 'tehlikeli' yasak kitap, ki bu hemen gözaltı demekti, Lenin'in 'Ne Yapmalı?' adlı kitabı idi. Bir de kürtçe türkülerin bulunduğu Şivan kasetleri (pek meraklısı değildim doğrusu)...

Kahvehanelerde saz çalıp türkü söyleyen insanların Türk Ceza Kanunu 142. maddeden (komünizm propogandası) zindanlara atılıp yargılandıkları dönemler...(Nereden biliyorum? Çok çok yakın akrabam sıkıyönetim savcısı idi!)

Şimdi özgürlük var (mı desek acaba?) !

Yasak kitap, kaset, film yok denilebilir...

Ama ya YouTube?

Ya özgürlük...

Ya 'Turkish Democracy' ?

İşte burada aklıma eskilerden bir şarkı geliveriyor: Erol Evgin söylüyor, "İşte öyle birşey..."!

'Chinese Democracy' albümüne ilişkin ilave yorumlar için: BKZ

Kuyudaki insan o kadar kördür ki, kendine atılan ipi bile göremez..!

Metin Münir'in yazılarını çok beğenirim. Onun yazıları 'mikro' nitelikli yazılardır. Merceği bir yere tutar ve çoğunlukla 'medeni' bir analiz yapar.

Norveç'e gitmiş ve yüksek öğrenime en az meraklı kesimin Somalililer ve Türkler olduğu gerçeği ile karşılaşmış. Yazısının sonu şöyle bitiyor:

"Kuyudaki insan bazen o kadar kördür ki kendisine atılan ipi bile görmez. Bazen cahillik böyle bir körlüktür. Cahilliğin sıfır noktasında değil eksisinde bulunulan bir cahilliktir bu. Kafada bilgiden çok bilgisizliğin, doğrudan fazla yanlışın bulunduğu bir durum.Kim bu insanları düşünüyor? Kim onları kurtaracak?"

"Ben ekonomiden anlamam ama..."

Böyle başlayıp, sonra da çok ciddi analizlere girişenlere tanık olmuşuzdur.
ABD'de kriz derinleşti mi? Hemen tüm siyasi analistler 'biz de biraz çakarız bu işlerden' minvalinden döktürüp, sonuçta 'koca çamları devirirler'!
İşte onlardan biri Taha Kıvanç. Ne diyor bugünkü yazısında? Şöyle diyor;
"Bazıları iş burada da kalmasın, bankacılık sektörünü de vursun istiyor... Ekonomi yazarlarının duayeni sayılan Güngör Uras, kaç kez, “Dünya bankaları sarsılıyor, ama bizim bankalar güvenli” diye yazdığı halde, bazıları, “Bizim bankalar da kötü durumda” hissini verecek haberleri yaymak için özel çaba sarf ediyorlar...
Çok büyük holdinglerden birinin 2000 ve 2001 ekonomik krizlerinden bile etkilenmemiş bankasının bir çırpıda bin çalışanını kapının önüne bıraktığı yalanını başka neden yazsınlar? Emin olun, ilk okuduğumda benim bile “Yalandır, inanma” refleksim çalışmadı, haberin doğru olabileceğini düşündüm... Bereket habere konu edilen banka borsada işlem görüyor da, yönetimi “Tam tersine, son 10,5 ay içerisinde kadromuza 1663 yeni katılım oldu” açıklamasını yaptı.Açıklama yaptı da ne oldu? Yanlış bilgilerle ortamı kirletenler, bu defa aynı bankaya üst düzey yönetici dayanmadığını, üç genel müdür yardımcısının kısa aralarla istifa ettiğini yazmaya başladılar...
İllâ bir büyük banka iflâs etsin istiyorlar..."

Hiç araştırmadan böyle bir yazı yazılırsa, gerçek durumu kim anlatabilir ki? Şimdi çıkıp 'durum böyleyken böyle' diye yazan çıkar mı?
Ama ilgili banka açıklamayı yapıverdi kendiliğinden: Şurada!
Cehalet böyle mi elinde patlar insanın?

"Davulcu osuruğu"

Geçmişte, merkez bankası faiz indirimi yapmıştı. Faiz indirimi 0.25 gibi bir oranda olmuştu. Merkez bankacı bir arkadaşımla konuyu konuşurken, "davulcu osuruğu gibi oldu ama" demişti. O da durumun farkındaydı ki, indirim yetersizdi.

Dünkü faiz indirimi de, "gerçekten faiz indirimi yapıldı mı bu ülkede?" hissi uyandırdı çoğumuzda.

Benim de aklıma bu 'davulcu osuruğu' geldi...

Merkez Bankası söylüyor: "Sardı korkular, gelecek yıllar..."

Merkez Bankası, kimine göre sürpriz, kimine göre zorunlu olarak faizleri indirdi. Faiz indirimi 'bid' tarafta 0.50 puan olurken, 'offer' tarafta 1 puan oldu. 'Offer' taraftaki teknik bir zorunluluktu. Merkez Bankası zaman zaman 8.5 milyar YTL kadar piyasaya para veriyor. Ama 'Bid' taraftan. Epeydir piyasadan para çeken TCMB, bu yıl para verir bir konuma geçmişti.
Bankanın faiz indiriminin temel 'felsefesinin' ciddi bir resesyon korkusu olduğu anlaşılıyor.
Ancak bunu açıkça söylemese de, kalınca vurguladığı konu, enflasyonda beklediğinden daha hızlı düşüş tahmin etmesi, bir de döviz kuru artışının fiyatlar üzerine baskısının sınırlı olacağı tahmini.

Kaynak: http://www.tcmb.gov.tr/yeni/duyuru/2008/DUY2008-57.php

Peki ne oldu?

İşte görüldüğü gibi: Bugün borsa yüzde 5.4 düştü, kur yüzde 1.5 yukarı çıktı.
Ama asıl bu değil 'yaralayıcı' olan...Sorun, mevcut ve potansiyel işsizlikte...Biz hala durumun farkında değiliz.
Başbakan bankalara kızacağına, bankaları anlamaya çalışsa daha iyi olurdu...

Peki ne olacak?

Piyasalar en azından Pazartesi günü şöyle bir tablo bekliyordu: Nasıl olsa Başbakan bir IMF anlaşması ile döner...
Ama öyle olmayacak. İster yerel seçim manevrası diyelim, isterse pazarlık; çapa niteliği olacak bir ekonomik program için zaman geçtikçe etkisi de azalıyor.
Tavsiyem: "Gözler kalbin aynasıdır"!
Ne demek istedim?
Açıklayayım...
Başbakan Erdoğan'ın önceki gün Washington'da televizyonlara açıklama yaparken, arka planda (sağında) Mehmet Şimşek, (solunda) Nazım Ekren vardı. Ben Zeki Müren'in dediği gibi yaptım, "gözlerim iki bakanda, kulağım Başbakan'da idi"...Gördüklerim hiç de kendine güven duyan bir duruş sergilediklerine ikna olamadı. Her ikisi de 'durumdan memnun olmayan' ve 'kaygılı' gözlerle bakıyorlardı. Benzetmek gerekirse 'yakını trafik kazası geçirmiş bir aile efradının, acil servis kapısında endişeli bekleyişle bakan gözleri' dikkat çekici idi.
Her ne olursanız olun, hangi makamda oturursanız oturun: İletişim herşeydir...

Döndük netekim: Kendi ümüğümüzü sıkıyoruz neticede...

G20 Toplantısına katılan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, bu toplantı öncesinde IMF Başkanı ve yardımcısı ile de görüştü.

IMF ile olan ilişkiyi "ümüğümüzü sıktırmayız' çerçeveside özetleyen Başbakan Erdoğan, işte şu fotoğrafta da görüleceği üzere 'kendi ümüğümüzü sıktığımızın' resmini veriyor.

Türkiye ne bu toplantılarda, ne de IMF ile yaptığı görüşmelerde henüz elle tutulur bir şey sağlayamadı.