Salı, Nisan 10, 2007

TÜİK ve basının durumu !

TÜİK’in endeks değiştirme konusu, bazı gazeteler tarafından “İlk biz yazdık, tartışmaya açıldı” gibi sunuluyor.
Ekonomi editörleri gerçekten gazete okuyorlar mı ? Okuyorlarsa anlıyorlar mı ? Konunun uzmanı olanlar (Örn. Orhan Karaca) ilk kez Uğur Gürses’in satırlarında açık bir biçimde yazıldığının farkındalar. Aşağıdaki blogta yer vermiştik buna. Okumuyorlarsa durum daha kötü demektir !
Ekonomi basınında iki önemli ‘hastalık’ var. ‘Okumama’ ve ‘görmeme’. Okumama konusuna örnek TÜİK konusudur. ‘Görmeme’ ise yetersizliğin beslediği bir görmezden gelme sendromudur !
Sabah Gazetesi pazartesi yazdığı haberi ‘ilk’ sanıyor ! Bugünkü Sabah; “Sabah’ın endekse şehirlerarası ve milletlerarası telefon görüşmelerinin marttaki enflasyon endeksine eklendiğine yönelik haberinin ardından…” derken, üç gün önce bu konunun yazıldığının farkında değildi !
Bugünkü Milliyet Gazetesi; “Sepetteki değişiklik, Milliyet yazarı Faik Öztrak'ın köşesinde duyurmasıyla kamuoyunda tartışılmaya başlandı” derken, 6 Nisan 2007 Cuma günü, Faik Öztrak “Bu acaba Merkez Bankası'nın yanlış hesabından mı, yoksa yine TÜİK'in bu ay EUROSTAT normlarına uygun (!) yeni bir yöntem değişikliği yapmasından mı kaynaklandı?” diye yazmıştı.
Yani bir Öztrak bir tuhaflık olduğunu fark etmiş, ama bunun ne olduğunu yazısında anlatmamış. Çünkü bilmiyor. "Sormak gerekir" diyor.
Konu tabii ki kimin ilk yazdığı değil. Ama vahim olan basındaki ekonomide ‘neler olduğunun farkında olunmadığı’ görünümü bizce !
Basının durumu bu !!!

Cuma, Nisan 06, 2007

Körler Sağırlar, Birbirini Ağırlar !


Telekom zammı yapıldı. Şehiriçi görüşmelere. Merkez Bankası dedi ki, "bu mart ayı enflasyonuna toplam (Haberleşme + Sigara zammı) yüzde 0.6 yansıyacak". Ama TÜİK açıkladı ki, haberleşme fiyat endeksi yüzde 0.5 düşmüş. Nasıl mı ?

Oysa, bakın ne olmuş? Uğur Gürses "Ters Köşede Kalma" başlıklı yazı ile skandalı yakalamış;

"Şimdi ise biz size söyleyelim ne olduğunu. TÜİK'in geçtiğimiz gün açıkladığı mart ayı fiyat endekslerinde 'sessiz sedasız' yerlerini alan üç yeni fiyat göstergesi vardı. Şehirlerarası görüşme ücreti, uluslararası telefon görüşme ücretleri ve cep telefonundan sabit hatları arama ücreti. TÜİK'in tanımlaması ile bu üç 'madde fiyatı' endekslere ilave edilmişti. Ancak duyurulmamıştı. Telekom'un metodolojiye itirazı kabul görmüş, ancak kamuoyuna bilgilendirme yapılmamıştı. Öyle görünüyor ki, Merkez Bankası'na da! TÜİK endeksi değiştirmiş, Merkez Bankası'nın haberi yok! "Merkez Bankası haberleşme fiyatları konusunda neden 'ters köşede' kaldı?" sorusunun yanıtı da burada ! Ancak, görünen o ki, asıl 'ters köşede kalma' durumu başka. Endeks içine ilave edilen yeni maddeler, TÜİK tarafından enflasyon verileri ile aynı anda ilan edilen madde fiyatları listelerine girerek aleni hale geldiği halde, Merkez Bankası'nın enflasyon sonrası açıkladığı 'Fiyat Gelişmeleri' notunda bu ilavelerin yapıldığı, bir metodoloji ve hesaplama değişikliğine gidildiği hâlâ fark edilmemiş! Merkez Bankası, "Ben ters köşede kalmadım, metodoloji değişti, sepetin içine yeni madde fiyatları girdi. Bunlardaki düşüşler genel endekste de düşüş getirdi" diyebilirdi, farkında olabilseydi..!"